ನ್ಯಾಯವಿವೇಚನೆ-೨

ಸರ್ವಸಮಾನವಾದ ಹಾಗು ಧರ್ಮನಿರಪೇಕ್ಷವಾದ ನ್ಯಾಯನಿರ್ಣಯವು ಆಧುನಿಕ ನ್ಯಾಯವಿವೇಚನೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ೧೮೬೧ನೆಯ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಶರು ಮುಂಬಯಿ ಪ್ರಾಂತದಲ್ಲಿ Criminal Procedure Code‍ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದರು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಪರಾಧಿಯ ಧರ್ಮ,ಜಾತಿ ಅಥವಾ ಅಂತಸ್ತನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತಾರದೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಶಿಕ್ಷೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಸರ್ವಸಮಾನ ಸಿವಿಲ್ ಕೋಡ್‍ಅನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವ ದರ್ದು ಅವರಿಗೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಈಗಂತೂ ಅದು ರಾಜಕೀಯ ಆಟವಾಗಿದೆ.

ಕೊನೆಯ ಪಕ್ಷ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿಯಾದರೂ, ಶಾಸನ ಹಾಗು ನ್ಯಾಯದಾನ ಇವೆರಡೂ ಧರ್ಮನಿರಪೇಕ್ಷವಾಗಿ ಇರಬೇಕೆನ್ನುವ ಕಲ್ಪನೆ ಕೆಲವೊಂದು ಧರ್ಮಾಧಾರಿತ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲ. ಅನೇಕ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ The Illustrated Weekly of India ಎನ್ನುವ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಭಾಷೆಯ ವಾರಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಲೇಖನವು ಈ ಮಾತಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಆ ಲೇಖನದ ವಿವರಗಳು ನನ್ನ ಸ್ಮರಣೆಯಿಂದ ಜಾರಿವೆ. ಆದುದರಿಂದ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದಷ್ಟನ್ನೇ ಇಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

ಕೊಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರವೊಂದರ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿಯಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಬಡ ಭಾರತೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕನ ಕತೆ ಇದು. ಆ ಕಾರಖಾನೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲುಸ್ತುವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಗ್ರೀಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯನೊಬ್ಬನು, ಕಾರಖಾನೆಯ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ, ಕಾರಖಾನೆಯ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಾಹನವನ್ನು ಓಡಿಸಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ತನ್ನ ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದ ಭಾರತೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕನ ಮೇಲೆ ವಾಹನ ಚಲಾಯಿಸಿ ಬಿಟ್ಟ. ಭಾರತೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕನಿಗೆ ತೀವ್ರ ಸ್ವರೂಪದ ಜಖಮ್ ಆಯಿತು. ಆತನಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಸಿಗಬೇಕಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಾಯಿತು. ಪರಿಹಾರದ ಮೊತ್ತವು ಎಷ್ಟಿತ್ತು ಎನ್ನುವುದು ನನಗೆ ನೆನಪಿಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಿದ ಅಂಶಗಳನ್ನಷ್ಟೇ ಇಲ್ಲಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದೇನೆ.

(೧) ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾದ ಪರಿಹಾರ ಹಾಗು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದ ಅಂಶಗಳು:

‘ಈ ಕಾರ್ಮಿಕನು ಭಾರತೀಯನಿರುವುದರಿಂದ ಈತನಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಕಾರಣವಿಲ್ಲ. ಆದುದರಿಂದ ಈತನಿಗೆ ‘ಇಷ್ಟು’ ಪರಿಹಾರ ಕೊಟ್ಟರೆ ಸಾಕು!’

(೨) ಅಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಈ ಭಾರತೀಯ ಕಾರ್ಮಿಕನು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದವನು ಎನ್ನುವ ಅಂಶವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಗಮನಕ್ಕೆ ತರಲಾಯಿತು. ಆಗ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು, “ ಹೀಗೋ! ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಈಗ ಹೇಳಲಾದ ಪರಿಹಾರದ ೨/೩ದಷ್ಟು ಮಾತ್ರ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಕೊಡಬಹುದು” ಎನ್ನುವ ನ್ಯಾಯನಿರ್ಣಯವನ್ನು ನೀಡಿದರು.

ಇಲ್ಲಿ ಮಾನವನೊಬ್ಬನ ಬೆಲೆಯನ್ನು ಅವನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯತೆ, ಧರ್ಮ ಹಾಗು ಅಂತಸ್ತುಗಳ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದೆಂತಹ ನ್ಯಾಯದಾನ? ಭಾರತದಲ್ಲಿಯ ಕತೆ ಇನ್ನೂ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಗಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರೇನೋ ಅಪರಾಧಿಗೆ ತಕ್ಕ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಅಪರಾಧಿಯು ಫಿಲ್ಮ್ ಸ್ಟಾರ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ಆತನಿಗೆ ಕ್ಷಮಾದಾನ ದೊರಕಿಸಲು ಲಾಗ ಹಾಕುವ ಕೋಡಂಗಿಗಳೇ ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಇನ್ನು ಅಪರಾಧಿಯು ಪರರಾಷ್ಟ್ರೀಯನಾಗಿದ್ದರೆ, ನಮ್ಮ ರಾಜಕಾರಣಿಗಳು ತುಂಬ ಉದಾರಹೃದಯಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ. ಭೋಪಾಲ ಹಾಗು ಪುರೂಲಿಯಾಗಳ ಖಳನಾಯಕರಿಗೆ ಇಲ್ಲಿ ರಾಜಾತಿಥ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಅಂದ ಮೇಲೆ ಇಟಲಿಯ ಕೊಲೆಗಾರ ನಾವಿಕರಿಗೂ ಸಹ ಕ್ಷಮಾದಾನ ಸಿಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆಯಲ್ಲವೆ?